Brawn neden bütçe sınırının daha aşağı çekilmesini istiyor?
| . | . | . |
Bu kritik soru, bugün takım patronları ve Formula 1’in patronları arasında gerçekleştirilecek toplantıda masaya yatırılacak. Taraflar, sporun COVID-19 karşısında nasıl ayakta kalabileceği konusunda yeni bir toplantı daha yapacaklar. Gelecekte ayakta kalma açısından bütçe sınırını daha da aşağıya çekme hedefi var. Bir bakıma bu, büyük takımları birbirlerinden korumanın iyi bir yolu çünkü bu sayede harcamalarını kontrol altında tutabilecekleri bir kısıtlama olacak. Ancak daha da önemlisi, bu kısıtlama herkesi etkileyecek. Bütçe konusunda ciddi kısıtlamalar olmazsa, büyükler ile küçükler arasındaki fark daha da büyüyecek ve spor, rekabet açısından küçük takımlar için daha az çekici bir hal alacak. Bu sene sonunda mevcut Concorde anlaşmaları sona erdiği için, küçük ve orta sıra takımları bütçe sınırı konusunda istediklerini alamazsa, rahat bir şekilde spordan ayrılma fırsatına sahip olacaklar. COVID-19’un ekonomik açıdan yarattığı olumsuzluk nedeniyle takım patronları için bu konuda verilecek karar büyük önem taşıyor. Birçoğu gelecekte harcamalar konusunda konulan sınırın daha aşağıya çekilmesinin, hayatta kalmaları için büyük önem arz ettiğini söylüyorlar. F1’in Sportif Patronu Ross Brawn, geçen hafta Sky’a verdiği röportajda, “Muhtemelen şu anda sıfırlanmanın tam zamanı.” “Formula 1’in belli bir bütçe seviyesinde iyi bir dönemi geride bıraktığını ancak artık bu konuyu iyi bir şekilde değerlendirip Formula 1 için gerekli harcamalar ve yatırımlar açısından sıfırlanmaya ihtiyaç duyup duymadığımıza karar vermeliyiz.” “Bütçe sınırı kuralını getirdiğimizde, bir kriz olması halinde koyulan rakamı daha da aşağıya çekme konusunda beklenti vardı. Spinal Tap’ten bir alıntı yapmak için alarmı çok geç bir saate, 11’e kurduk. Bunu biraz daha önce çekmemiz lazım.” demişti. Ross Brawn, Managing Director of Motorsports, FOM Andy Hone / Motorsport Images 2021 finansal kurallarında bütçe sınırının 175 milyon dolar olması konusunda anlaşmaya varıldı. Normalde 2 sene önce Formula 1 ve FIA 130 milyon dolar bütçe sınırı olmasını planlıyordu ancak sonunda 175 milyon dolarda anlaşmaya varıldı. Bu sınırın içerisinde bulunmayan birçok harcama kalemi yer alıyor. Bunlar; yarışçı maaşları, üst düzey 3 çalışanın maaşı, reklam giderleri. Hesap dışında tutulan harcama kalemleri dikkate alındığında 175 milyon dolar sınır hâlâ çok yüksek ve sadece Mercedes, Ferrari ve Red Bull’u doğrudan etkiliyor. Geçtiğimiz haftalarda yapılan toplantıda, 175 milyon dolarlık bütçe sınırının 150 milyon dolara düşürülmesi konusunda taraflar sözlü olarak anlaşmaya vardılar ancak korona virüsün yaşattıkları nedeniyle bu rakamın daha da aşağıya çekilmesi yönünde talepler var. McLaren 100 milyon dolar bütçe sınırı talebinde bulunsa da şu an için en gerçekçi rakamın 125 milyon dolar olacağı düşünülüyor. Doğal olarak, bu kadar ciddi oranda düşüş olması planına büyük takımlar karşı çıkıyor. Onlar rekabet açısından sahip oldukları avantajı sürdürmek istiyorlar. Bütçe sınırının bu kadar düşmesi demek, personel sayısında da düşüş olması gerektiği manasına geliyor ve büyük takımlar bunu istemiyorlar. Ferrari ve Mercedes, aynı zamanda partner takımları için parçalar tasarladıklarını ve harcamaları hesaplarken bunların da dikkate alınması gerektiğine dikkat çekiyorlar. Birçok gözlemci, hesap dışında tutulan kalemler dikkate alındığında bir takımın iki araç yarıştırması için 100 milyon doların dahi yeterli olacağını düşünüyor. Sorun şu ki, herhangi bir sınırın olmadığı dönemde büyük takımlar, sürekli olarak harcamalarını arttırdılar. Bunda Formula 1 yönetiminden aldıkları bonus ödemelerin de etkisi oldu. Bir takım 300 aerodinami mühendisine ya da pist üstünde çalışan 50 mühendise ve strateji uzmanına sahipse, o zaman diğerleri de aynısını yapmak zorunda kaldı. Böylece gün geçtikçe yapılan harcamalar kontrol edilemez bir hal aldı. Brawn, “Formula 1’deki asıl paradoks, başarının başarıyı beraberinde getirmesi. Mercedes gibi bir markaysanız, Formula 1’de başarılı olmanın ödülü oldukça fazla olur. Bu yüzden harcamalarınızın sonucu birçok şeyi etkiliyor.” “Yani Mercedes’in bütçesi büyük olsa da, karşılığında aldıkları ödül daha da büyük oluyor. Bu yüzden her sene harcamaları biraz daha arttırabiliyorlar. Hepimiz biliyoruz ki Mercedes eskiden yaşlı adam arabasıydı.” “Şimdi ise öyle değil, modaya uygun araçlar. Mercedes için olan algıyı değiştirdiler. Bunu büyük ölçüde Formula 1’de başardıklarıyla yaptılar. Bu açıdan Formula 1 çok büyük değere sahip.” “Paradoks da burada ortaya çıkıyor. Formula 1’de başarılı oldukça karşılığı alındığı için, belli takımlar bütçelerini arttırıyorlar. Red Bull için de durum aynı. Red Bull, Formula 1’de yaptığı yatırımları marka değerini iyileştirme açısından nasıl kullanabileceğini birçok şekilde gösterdi.” “Biz birçok açıdan, özellikle de ticari açıdan çok başarılı bir spora sahibiz. Bu yüzden, bunu başarabilen takımlar sürekli olarak bütçelerini arttırıyorlar ve bunu yapma fırsatı olmayan takımlarla aradaki farkı büyütüyorlar.” “Öndeki 3 takımla diğerleri arasında büyük fark var. Öndeki 3 takım gerçekten büyük bütçelere sahip olmanın keyfini çıkarıyor. Diğerleri ise ancak ayakta kalabilecekleri bir model oluşturmaya çalışıyorlar.” dedi. Bu açıdan COVID-19, sporda bulunan herkes için bir uyanma çağrısı oldu ya da olmak zorunda. Bu sene takımların gelirleri çok ciddi darbe yiyecek. Herkes, 2021’de yarışmak tekrar güvenli olsa dahi bu sene yaşananların genel olarak ekonomiyi çok kötü etkileyeceğinin farkında. Lando Norris, McLaren MCL35 / Motorsport Images McLaren CEO’su Zak Brown, yaşananların ardından F1’in felsefesinde çok ciddi değişiklik olması gerektiğini söylemişti. Sky’a konuşan Brown, “Hayatınızda bir krizle karşılaştığınızda, ya ona doğru ilerlersiniz ve sorunu çözmeye çalışırsınız ya da ondan kaçarsınız.” “Şu anda bütün sektör soruna doğru ilerliyor. Bu sporda, sadece hayatta kalmak için değil aynı zamanda ilerleyebilmek için yeteri kadar ekonomist var.” “Ancak Formula 1’deki iş modelinin uzun zamandır çok sürdürülebilir seviyede olmadığını da biliyoruz. Yine de Formula 1 her zaman bu tür sıkıntılı dönemleri aşmayı başardı.” “Belki de böyle bir olayın yaşanması herkes için bir uyanma çağrısı olup geçmişteki lükse sahip olmadığımızı, Formula 1’e adanmış bütün tarafların Formula 1’de kalmaya devam edebilmeleri için gerekli bazı zor ve agresif kararların alınması gerektiğini fark etmemizi sağlar. Bu yüzden bütçe sınırı konusunda çok zorluyoruz.” “Ross, Chase ve FIA’nın iki sene önce Bahreyn’de yaptığı sunuma dönüp bakarsak, takımların çoğu onu desteklemişti. Takımların olması gereken seviye oydu. Şimdiki konuşmalara baktığımızda ise, hangi yöne doğru ilerlediğimizi görüyoruz.” dedi. Listede bazı değişiklikler olsa da, şu an için görüşülen 125 milyon dolarlık sınır, Liberty’nin normalde istediği 130 milyon dolarlık sınıra oldukça yakın. Brown, “Birinci raundda bunu başaramadık. Belki de şu anda içerisinde bulunduğumuz durum herkesin uyanmasını ve Formula 1’in birkaç sene önce Bahreyn’de bize sunduğu şeyin gerekli olduğunu anlamasını sağlayacak. O dönemde belki de bunu yapmamıza gerek yoktu ancak bugün dünya değişmiş durumda ve artık yapmamız gerekiyor.” “Bütçe sınırı Formula 1 için harika olacak. Daha rekabetçi Formula 1, günün sonunda daha fazla taraftarı ve daha fazla sponsoru Formula 1’e çekecek. Bu sayede daha fazla ülke Grand Prix yarışlarını isteyecek. Sonuç olarak hepimiz kazanacağız.” dedi. Sebastian Vettel, Ferrari SFormula 1000 / Motorsport Images Tabii ki 125 milyon dolar küçük takımlar için büyük bir meblağ olmaya devam edecek. Ancak en azından bir sınır olacak ve 100 ya da 110 milyon dolar harcayabilirlerse, büyüklerden çok geride olmadıklarını bilecekler. Bu da pist üstüne yansıyacak. Brawn, “Bunu daha önce de söylemiştim. Şu anda Formula 1’de kâr yapan bir takım yok.” “Aldıkları ödül paralarına ve sponsorluklara bakarsak, bu çılgın bir şey. Birkaç sene önce futbolun düştüğü durumdayız. Herkes kazandıklarından daha fazlasını harcıyordu ve futbol takımları iflas ettiler.” “Şu anda sahip oldukları fair play modeli durumu stabil hâle getirdi. Hâlâ zorluk yaşıyorlar ve biz de şüphesiz bütçe sınırıyla dahi zorluklar yaşayacağız ancak bu durumu kontrol altına alabilmek için başka bir mekanizma olduğunu sanmıyorum.” “Onlarca yıldır Formula 1’de harcamaları kontrol altında tutmaya çalışıyoruz ancak bütçe kontrol sistemi olmadan bunu başarmanın bir yolu yok.” “Bu açıdan Zak haklı. İki sene önce başladığımızda söylediğimiz 130 milyon dolarlık sınır, yeterli bir miktar. Şu anda o seviyede olmamız lazım.” dedi. Ekonomik açıdan hayatta kalma ve pist üstünde daha yakın mücadele etme konularını birbirinden ayrılmaması gereken iki karmaşık konu. Brawn, “Öncelikle spordaki bütünlüğü korumamız lazım. Taraftarlar gerçekten rekabet görmek istiyorlar. Bizim için bunu başarmanın en kolay yolu, ekstra ağırlık ekleme ya da farklı yöntemler olabilir ancak biz bunlara hep karşı çıktık çünkü bizim için gerçek bir mücadele olması, hayati önem taşıyor.” “Gelecek sene için 175 milyon dolarlık bütçe sınırına ulaşabilmek için çok sıkı mücadele sergiledik. İstediğimizden yüksek oldu ancak bütün takımlarla ortak noktada o şekilde buluşabildik. İdeal olan sınır ya da istediğimiz sınır değildi ancak anlaşabildiğimiz nokta orasıydı.” “COVID krizi insanların bu konuya daha gerçekçi ve dürüst bir şekilde yaklaşması konusunda bir fırsat sundu. Bu sayede ekstra kararlılıkla ve adanmışlıkla yeniden görüşmelere başladık. Onlara bütçe sınırı döneminde bir kriz ortaya çıkması halinde rakamı daha da aşağıya çekebileceğimizi söylemiştik.” “Bütçe sınırını ilk tanıttığımızda, istediğimiz yerden uzakta olduğumuzu söyledik. Ancak artık o noktadayız ve bu durumu göz ardı edemeyiz. Yaşanan durumu göz ardı etmek sorumsuzca bir davranış olur.” “Bu yüzden yeni bütçe sınırı seviyelerine adapte olmamız gerekecek. Bu acı bir süreç olacak ancak bu sayede sporun bir geleceği olacak. Bu sayede, yaşanan süreci atlatmamızın ardından çok daha güçlü olacağımızı düşünüyoruz.” dedi. Charles Leclerc, Ferrari SFormula 1000 alongside Daniel Ricciardo, Renault Formula 1 Team R.S.20 Mark Sutton / Motorsport Images
tr.motorsport
En güncel Motorsporları haberleri için sosyal medyada TRmotosports’u takip edin.
facebook.com/TRmotosports
twitter.com/TRmotosports
instagram.com/trmotosports/
linkedin.com/company/trmotosports-com
