2023 Avustralya Yarış öncesi Cuma günü neler öğrendik?

Melbourne’deki karışık hava durumu ve F1 veri sistemi sorunu, 2023 Avustralya Grand Prix’si için yapılan ilk antrenmanın sinir bozucu bir şekilde kesilmesine neden oldu. O seansta Red Bull liderdi ancak takım, nadir sorunlardan bazılarını yaşadı.
Max Verstappen, Cuma günü Albert Park’taki tek tamamen kuru seans olan 1. antrenman seansında zirveye ulaştı ancak zaman zaman pist dışına taşarken son bölümde spin atmaktan kurtulamadı. Takım arkadaşı Sergio Perez de RB19’unu yolda tutmakta zorlandı.
2. antrenman seansında çalışmaları büyük ölçüde azaltan yağmur, takımların yarış tahminlerini etkilemeye yardımcı olabilecek olağan uzun sürüşleri kaçırması manasına geliyordu ancak yine de Albert Park’ta etkinliğin geri kalanını hâlâ etkileyebilecek çok sayıda görülen (ve görülmeyen) şey vardı.
Bu içerikte Albert Park’ta Cuma günü yaşananları değerlendireceğiz.
Günün hikayesi
Birinci antrenman seansında pilotlar ve takımlar, o seansın hikayesini belirleyen iki görünmez faktörle mücadele etmek zorunda kaldılar Birincisi, ilk virajları dönerken arabaların üzerinden esen kuvvetli rüzgardı. Bu, pek çok sürücünün pistten taşmasına neden oldu ya da pilotların zemin etkili araçların pek sevmediği arkadan kaymayı toparlamasını gerektirdi.
Yuki Tsunoda, 1. seansın ortasında 1. virajda pist dışına çıktığında neredeyse tepe takla atacaktı. Bu, Ferrari’den Carlos Sainz’in aynı noktada yoldan çıkmasından hemen sonra geldi ve Verstappen de benzer şekilde Red Bull’unun arkasını yakalamak zorunda kaldı. Lewis Hamilton da ilk seansta neredeyse bütün turlarında aracının arkasını kurtarmaya çalıştı.

Ardından, 1. antrenman seansının son üçte birinde, canlı lastik bilgilerinin dağıtımını kontrol eden bir sunucuyla ilgili bir sorun, takımlar için büyük bir GPS kesintisini tetikledi. Bu, farklı zamanlarda yavaş ve hızlı giden farklı çalışma programındaki araçlar arasında çok tehlikeli anların yaşanmasına neden oldu. Bu nedenle 1. antrenman seansı yaklaşık 10 dakika boyunca kırmızı bayrakla durduruldu.
Bu geçici duraklamanın ardından, 1. antrenman seansının bitmesine yaklaşık 20 dakika kala 1:18.790’lık dereceyle lider durumda bulunan Verstappen spin attı. Takım patronu Christian Horner’a göre bu spinle o lastik seti çöp oldu. Bu spin, Verstappen 4. virajdan çıkarken bordürlere sert bir şekilde vurduğunda yaşandı. Verstappen, Sebastian Vettel’in burada geçen yılki yarışta yaptığı kazaya benzer bir şekilde neredeyse pistin iç duvarına çarpıyordu.
1. antrenman seansının bitmesine birkaç dakika kala Logan Sargeant, elektrik sorunu nedeniyle 11. virajdan yolda kaldı ve tekrar seans durduruldu. Williams, Amerikalı pilotun aracında yaşanan sorunu çözemedi ve çaylak yarışçı bu nedenle günün kalan bölümünü kaçırdı.
2. antrenman seansının başında Sainz ve Verstappen, Alonso 1:18.887’lik dereceyle zirveye yükselmeden önce liderlerdi. Üç pilotta da orta lastikler vardı. İkinci seansın başında Perez’de yumuşak lastikler vardı çünkü o, ilk seansta yumuşak lastiklerle en hızlı turunu atmamıştı.
Meksikalı pilot, 10 dk geride kalırken Alonso’nun derecesini geçecek sektör zamanlarıyla geliyordu ancak 9 ve 10. virajlarda yavaş giden Alfa Romeo pilotu Zhou Guanyu’nun arkasına gelince yavaşlamak zorunda kaldı. Perez o esnada GPS sorunlarının devam ettiğinden şikayet etti ve yağmurun gelmesinin ardından derecesini iyileştiremedi.
Charles Leclerc, yağmurdan önce Ferrari ile 2. sırayı ele geçirmişti. Hem Leclerc, hem Sainz yağmurun başlamasının ardından yumuşak lastiklerle sıralama simülasyonu sürüşlerini tamamlamaya çalıştılar ancak kaygan ve ıslak pistte bunu başaramayıp pite döndüler.
Yağmur giderek şiddetlenirken, geçiş lastikleriyle sürüş telaşı yaşandı. Hem Lance Stroll hem de George Russell, 3. virajdan çıkarken hızlanmada neredeyse kontrolü kaybettiler. Orada piste yakın bir duvar bulunuyor. 2011’de Lotus pilotu Karun Chandhok da 1. antrenman seansında o noktada bir kaza yapmıştı.
Islak zeminde atılan turların hiçbiri daha önceki bölümde atılan derecelerden iyi değildi. Bu nedenle Alonso’nun 2. antrenman seansının başında elde ettiği derece, zirvede kalmasına yeterli oldu.

1. antrenman sıralaması

Poz
Pilot
Takım
Süre/Fark

1
Max Verstappen
Red Bull
1m18.790s

2
Lewis Hamilton
Mercedes
+0.433s

3
Fernando Alonso
Aston Martin
+0.527s

4
Charles Leclerc
Ferrari
+0.588s

5
Lando Norris
McLaren
+0.746s

6
Pierre Gasly
Alpine
+0.856s

7
Alex Albon
Williams
+0.976s

8
Nico Hulkenberg
Haas
+1.016s

9
Nyck de Vries
AlphaTauri
+1.143s 

10
Valtteri Bottas
Alfa Romeo
+1.629s

Red Bull neden önceki yarışlardaki kadar rahat değildi?
Cuma günkü çeşitli kesintiler ve gecikmeler, takımların şimdi neredeyse bütün olağan uygulama verilerinin bulunmadığı anlamına geliyor; bu da, kuru geçmesi beklenen 3. antrenman seansı için son ayarlamaların yapılması konusunda bir gecede pek çok eğitimli tahmin çalışması yapmak zorunda kalacakları anlamına geliyor. Cuma gecesi tahminlerini değiştirmek için son 60 dakikalık seansta toplayabildikleri kadar çok nitelikli ve uzun sürüş verileri toplamaya çalışacaklar.
Dikkate alınması gereken en önemli şey, Cumartesi öğleden sonranın Cuma gününden daha soğuk olacağı. Bu yüzden takımlar, gerçekten lastiklerin ısınmasına odaklanacak.
Hem sıralama hem de yarış için lastik yönetimiyle ilgili ayarlar, bütün takımlar için kritik olacak çünkü Melbourne pist yüzeyi, bu yarışın 2022’de Formula 1 takvimine dönmesinden önce yapılan büyük güncellemede yenilenmesinin ardından bir senelik oldu.
Geçen süre, Ferrari’nin yarışı domine ettiği ve Leclerc’in Verstappen’i son yolda kalmasından önce mağlup ettiği geçen yıla kıyasla yüzeyin değiştiği anlamına geliyor. Geçen yılki yarışta Red Bull, büyük bir pist evrimi endişesi içinde lastiklerin aşınmasını nasıl önleyeceği konusunda bazı şeyleri yanlış yaparken Ferrari doğru yapmıştı.
Padok kaynakları Autosport’a, pist yüzeyi 2022’ye kıyasla biraz daha fazla bozulduğundan uzun sürüşlerde aşınmayı düşük seviyede tutmanın Avustralya yarışını kazanmada yine kilit bir unsur olacağını öne sürdüler.
Ama Melbourne’ün soğuk Mart iklimi, lastiklerde ideal sıcaklığı koruyabilmeyi kritik bir faktör hâline getiriyor. Lastikler, eğer ideal çalışma aralıklarından çıkarsarlarsa, ufalanma sorunu büyür ve istenilen tempoda sürüş yapılamaz.  
Lastiklerdeki sıcaklığı koruyabilme problemi, Red Bull’u 1. antrenman seansında zorlamıştı. Max Verstappen, “Hiç bir zaman lastikleri kontrol edebildiğim bir aralığa gelemedik.” demişti.
Horner ise lastiklerin istenilen sıcaklıkta olmamasının, aracın fren sorunlarına katkıda bulunduğunu ve bu yüzden pilotlarının bazı durumlarda pistten uçtuğunu öne sürmüştü. 

Sıralama turları öncesinde bütün bunlar ilgi çekici faktörler. Sıralama turlarında pilotların birkaç tane hızlı tur atabileceği düşünülüyor. Çünkü Melbourne’ün pürüzsüz pist yapısı lastikleri hızlıca yok etmiyor ve Pirelli bu kez en yumuşak hamur olarak C5 lastiğini değil, C4 lastiğini getirdi. 
Bu yüzden eğer Red Bull doğru düzenlemeleri yapmazsa ve yarın da böylesine çılgın anlar yaşamaya devam ederse, sıralama turlarında bir sürpriz görme şansımız olabilir. 
Buna ek olarak, Red Bull’un 2022’deki yarışta yaşadığı ufalanma sorununu da çözmesi gerek. 
Şok bir sonuç ortaya çıkarmak için ellerindeki her şeyi daha da iyi kullanmaları gerekecek olan Red Bull’un rakipleri ise oldukça farklı antrenman seansları geçirdiler. 
Aston Martin, 1. antrenmanda birçok ayar denedi. Birinci antrenmanda sürüş yüksekliği ve kanat açıları denendi. Seansın ardından konuşan Alonso da “Bazı test parçalarına odaklandık ve problemsiz bir şekilde programımızı tamamladık.” dedi.  
Aston Martin, 2. seansın en hızlısı olsa da 2. antrenman seansında pek sürüş yapılamadığından sıralama nasıl hâlâ tam net değil. Alonso yine de “aracın iyi çalıştığını” söylüyor. 
Ferrari, 1. antrenman seansında daha çok Bahreyn ve Suudi Arabistan’da yaşadığı lastikleri koruma sorununa odaklandı. Ferrari’nin halihazırda Red Bull’a sıralamalarda rakip olabildiği düşünüldüğünde, bu akıllı bir hareketti. 
Ferrari fanları için ümit verici bir gelişme ise Leclerc’in demeçleri oldu. Lastik aşınması hakkında konuşan Leclerc, “Bu alanda doğru yönde ilerliyoruz gibi hissediyorum.” dedi fakat yine de uyardı: “Yine de bu rakiplerimizle aynı tempoda olacağımız anlamına gelmiyor, onlar hâlâ daha avantajlılar.” 
Mercedes’te ise 1. antrenman seansında hem Hamilton hem de Russell arka tarafın dengesizliği ile problem yaşadı. Hamilton, “Suudi Arabistan’la benzer tempomuz var” derken; Russell ise daha fazla yağmur yağmasını istiyordu. 
W14’ün Red Bull’a karşı devam eden tempo açığı göz önüne alındığında, Russell, daha fazla yağmurun işleri “biraz daha kaotik” hâle getirmesini umuyor.
Hava durumunun Cuma gününü nasıl etkilediği göz önüne alındığında, önümüzdeki iki gün boyunca nasıl bir faktör olabileceğine de bakmaya değer. Ekipler şimdi daha fazla yağmur beklenmediğini belirtiyor ancak birçok takım bu öğleden sonra yağan yağışın bu kadar fazla veya şiddetli olmasını da beklemiyordu. 
Ancak göz önünde bulundurulması gereken en önemli nokta, Cumartesi öğleden sonrasının Cuma gününden daha soğuk olacağı. Bu durum da lastikleri ısıtma aşamasına daha çok dikkat verilmesini gerektirecek. 
Ayrıca bugün Red Bull’u zorlayan rüzgarlı koşullar devam edecek. Bütün bunlar, Red Bull’un rakiplerine belki ufak bir umut ışığı sunabilir…