2023 Monza sıralamaları, nasıl hava koridoru savaşına dönüşmedi?

İtalya Grand Prix’si Formula 1’in yakın geçmişinde birçok kaotik sıralama seansına sahne olmuş, sürücüler Monza’nın uzun düzlüklerinde güçlü bir hava koridoru için pozisyon almaya çalışarak bir tavuk oyunu oynamışlardı.
Bu durum 2019’da tamamen kontrolden çıktı, sürücüler çizgiyi ilk geçen olmak konusunda çok isteksizdi ve bu nedenle hava koridoru vermeden, hava koridoru bulmaya çalışırken saçma bir durumla karşı karşıya kaldılar.
2019 sıralamalarının 3. seansında sadece McLaren’den Carlos Sainz ve Ferrari’den Charles Leclerc süre dolmadan önce çizgiyi geçmeyi başarırken, her iki Mercedes aracı ve Ferrari’den Sebastian Vettel dahil olmak üzere diğer sekiz sürücü, son hızlı tura başlayamadıkları aptalca bir durumla karşı karşıya kaldılar.
2020 ve 2021’de, trafik sorunlarının çoğu Q1’de yaşandı ancak orada da bir tarafta hızlı turunu atan sürücüler varken diğer tarafta hazırlık turunda olan sürücüler ön plana çıktı.
Ancak Formula 1’in yeni nesil otomobilleriyle Monza sorunu neredeyse kendiliğinden çözülmüş gibi görünüyor. Pozisyon almak için yapılan tipik itiş kakış doğal olarak hâlâ devam ediyor, ancak mevcut zemin etkili araçlarla hava koridorunun etkisi azaldığından, aptalca oyunların çoğu da azaldı.
/Autosport kendisine trafik durumunu sorduğunda McLaren’den Lando Norris “Genel olarak beklediğimden daha temizdi.”
“Sanırım daha fazla araç çok fazla hava koridoru almak istemedi. Hava koridoru etkisi 2019, 2020 ve 2021’de büyüktü. Burada hava korioru etkisi ile onda altı, onda yedi gibi bir fark vardı. Şimdi muhtemelen sıralamalarda en fazla onda bir ya da iki fark oluyor.”
“Kimse piste çıkan ilk isim olmak istemez fakat kimsenin mükemmel hava koridorunu yakalamak için uğraşmadığını söyleyebilirim çünkü bugün bunun gerçekten var olduğunu sanmıyorum.”
“Sonunda bizim için düzlüklerde neredeyse hiçbir şey kazanamadığımız ortaya çıktı, umduğumdan çok daha az ve iki Lesmo ve Ascari aracılığıyla orta sektörde beni biraz etkilemiş gibi görünüyordu.”
“Çok yakın olmaktansa biraz uzak olmak daha iyi gibi görünüyor, çok yakın olmak bana biraz daha fazla zarar veriyor.” şeklinde cevap verdi.

Takım patronu Stella, Norris’in hava koridorunun fayda sağlamadığına dair bulgularını doğruladı, ancak McLaren düzlük hızı sınırlamaları nedeniyle belki de daha uç bir örnekti.
Takım patronu Andrea Stella, “Bu yeni nesil otomobillerle elde ettiğiniz ekstra hız, geçmişte olduğu kadar ödüllendirici değil.”
“(Öndeki araç ile) Yaklaşık üç, dört saniyenin doğru mesafe olduğunu düşündük. Bu aslında Lando’nun ve Oscar’ın [Piastri] en sonda olduğu yerdi. Dolayısıyla araçların sıralamalardaki konumlarından memnunuz.” dedi.
Ancak Belçika, Hollanda ve özellikle Avusturya gibi son yarışlarda görüldüğü üzere, sıralama turlarındaki trafik bu sezon da endişe kaynağı olmaya devam ediyor.
Hava koridorunun büyük bir avantaj sağladığı Monza F3 sıralamalarında da sürücülerin geri çekilmeleri, hatta çarpışmalara yol açan komik sahneler yaşandı.
Tehlikeli durumları daha da azaltmak amacıyla FIA yarış direktörü Niels Wittich etkinlik notlarına bir ekleme yaparak olağan piste çıkış turundaki maksimum tur zamanını aşağı çekti.
Bu, geçmişte kullanılan bir önlemdi ve Cuma akşamı brifinginde sürücüler tarafından sağlam bir güvenlik iyileştirmesi olarak desteklendi.
İronik bir şekilde, Norris ve Esteban Ocon’un Q1’de Parabolica girişinde yakın bir karşılaşma yaşaması ve Norris’in maksimum delta süresinin altında kalmak için Alpine sürücüsünü geçmek zorunda kalmasıyla bu önlem neredeyse bir çarpışmaya neden oluyordu.
Ancak bunun dışında, yapılan değişiklik amaçlandığı gibi işledi ve belki de son yılların en problemsiz Monza sıralaması ortaya çıktı.
Ferrari’nin kıdemli performans mühendisi Jock Clear, “Bence dün sıralamalarda gördüğümüz şey nispeten temizdi.”
“Açıkçası, yarış direktörü sıralama öncesinde bazı değişiklikler yaptı ve son birkaç yıldır gördüğümüz şeylerin önüne geçti. Sanırım insanların çekişin önceki yıllarda olduğu kadar kritik olmadığına karar vermesi de buna yardımcı oldu.” dedi.

Hava koridoru gücünün azalması, Formula 1’in kirli havayı azaltma çabalarının bir yan etkisidir; bu da virajlarda takibi kolaylaştırmış ancak düzlüklerde tam tersi bir etki yaratmıştır.
Clear, “Normalde insanların arabaları takip edemediklerinden şikayet ettiklerini duyarız. Ve tabii ki, Monza’ya geldiğinizde bir arabayı takip etmeniz gerektiği anlamına gelen aynı özellikler.”
“Artık bundan kurtulduk, arabalar birbirlerini daha iyi takip ediyor. Sıralama turu atabilmek için Monza’ya öndeki aracın iki saniye gerisinden gitmek zorunda kalmıyorsunuz ve bu da herkes için hayatı çok daha kolay hale getiriyor.”
“Bu, FIA ve takımların yaptığı çalışmaların bir kanıtı.” dedi.
Sürücüler ayrıca yarışta önceki nesil araçlara kıyasla daha az sollama yapılmasını bekliyorlar çünkü daha küçük ve düşük kuvvete sahip arka kanatlar DRS ile sollama yardımının zaten az olan etkisini daha da azaltıyor.
George Russell “İnce arka kanatlarla sollama yapmak aslında o kadar da kolay değil çünkü DRS’yi açtığınızda bile sadece bir ya da iki onda bir kazanıyorsunuz.”
“Ferrari’den daha iyi bir lastik aşınma seviyesine sahip olmayı bekliyorum, bu yüzden tek şansımız pit stoplarda daha hızlı olmak ve onlara farklı bir şeyler yapmak.” dedi.