F1 bütçe sınırı nedir, nasıl çalışır?
| . | . | . |
Oynamak için bir kuruş gerektirmeyen birkaç spor vardır. Koşu, yüzme ve güreş bu konuda akla ilk gelen sporlardan birkaçıdır. Motor sporları ve özellikle F1 ise her zaman bunun tam karşısında yer alır. Doğası gereği, tek bir Grand Prix’yi hayata geçirmek için bile büyük meblağlar gereklidir. Pilotların çoğu varlıklı (veya onlarla bağlantılı) ailelerden geliyor. Onlar olmasaydı motor sporlarına ilk etapta giremezlerdi. Kendilerinin en iyisi olduğunu göstermeye hevesli markalar tarafından desteklenen araçlar, otomotiv teknolojisinin zirvesini temsil ediyor. Ve bu, yetersiz destekle kazanılamayacak bir mücadeledir.
Ve son dönemde, gezegendeki herhangi bir aile dahi küçük fedakarlıklarla büyük tasarruf yapabileceğini biliyor. Bu iki kelimeden (fedakarlık – tasarruf) hiç birisi, normalde rekabet içerisinde takımlara normal gelmiyor ancak kurallar onların kemerlerini sıkmalarına neden olabilir. Bütçe sınırı kuralları F1’e diğer birçok spordan ve hatta diğer motor sporları kategorilerinden çok sonra gelse de, artık motor sporlarının zirvesinde oyunun büyük bir parçası oldu.
Formula 1’deki Bütçe Sınırı nedir??
Bütçe sınırı, Formula 1 takımlarının bir sene boyunca harcayabilecekleri para anlamına geliyor. Bu kural ilk olarak 2021’de hayata geçti. Pandemiden önce hazırlanan orijinal planda bütçe sınırının 175 milyon dolar olacağı belirlenmişti ancak COVID-19’un 2020 sezonunu vurmasının ve takımlardan bazılarının finansal açıdan sorunlar yaşamasının ardından bütçe sınırı 145 milyon dolara indirildi. 2022 ve 2023’te bu rakamın her yıl 5 milyon dolar daha düşürülmesi, sonrasında ise enflasyon oranına göre artış yapılması hedefleniyordu. Ancak, 2022’de küresel ekonomiyi vuran fiyat artışları sonucunda bu ayarlamalar şimdiden uygulanmaya başladı.
Bütçe sınırı neden uygulanıyor?
Bazı takımların devasa bütçeleri varken, diğerleri onlara göre çok daha az miktarda paralarla hayatta kalmaya çalışıyorlar. Pist üzerindeki performans, genelde harcanan para ile doğru orantılı olduğu için, daha fakir takımların büyük takımları hız açısından yakalamaları neredeyse imkansız oluyor. Bütçe sınırı ile uzun vadede takımların ayakta kalmaları ve büyük takımlarla farkları kapatmaları bekleniyor.
Bütçe sınırı ayrıca, tasarruf ve sürdürülebilirliğin vurgulandığı bir dünyada, birçok kişinin günahkar bir şekilde müsrif olarak gördüğü bir spor imajı için doğru yönde atılmış bir adımdır.
Spanish Yarış start
Sam Bloxham /
Formula 1 bütçe sınırına neler dahil?
Araç performansı ilgili bütün harcamalar – ancak motorlar dahil değil – bütçe üst sınırına dahildir. Bunlar:
Araçtaki bütün parçalar (direksiyondan bijon somunlarına kadar)
Aracı yürütmek için gerekli her şey
Takım personellerinin çoğu
Garaj ekipmanları
Yedekleri
Taşımacılık giderleri
Aralarındaki her şey
Bu alanda odaklanılan en büyük alan, gelişim giderleri. Bu açıdan takımlar ne geliştirdiklerine, üretilen her bir parça için ne kadar harcadıklarına, ne kadar parçaya ihtiyaç duyduklarına ve harcama sınırını aşmadan ne kadar parça üretebileceğine bakıyor.
Formula 1 bütçe sınırına dahil olmayan alanlar
Bütçe sınırına dahil olmayan ancak büyük harcamalar yapılması gereken önemli alanlar bulunuyor. Bunlar:
Yarışçı maaşları
En yüksek maaş alan 3 yönetici/çalışanın maaşı
Seyahat giderleri
Pazarlama harcamaları
Mülkiyet ve yasal maliyetler
Katılım ve lisans ücretleri
Formula 1 dışı yol aktiviteleri
Doğum ya da hastalık dönemi izinleri
Çalışan ikramiyeleri ve personel tıbbi yardımları
Motorlar – Motorlar dahil değil çünkü o konu oldukça karmaşık. Takımlardan bazıları kendi motorlarını üretirken, diğerleri bir üreticinden satın alıyorlar. Motor kuralları, ayrı bir şekilde yönetiliyor.
Singapore Grand Prix start
/
Formula 1 bütçe sınırını aşanlara ne tür cezalar verilir?
Raporlamayla ilgili usule ilişkin ihlallerin ötesinde, bütçe sınırı ihlalleri konusunda net bir çizgi var: belirlenen miktarın %5’i aşması. Bu rakamın altında kalanlar resmi olarak ‘küçük fazla harcama’ olarak tanımlanmaktadır.
Biraz yukarı çıktığımızda, maddi aşırı harcama bölümü var. Ancak bu çizginin iki tarafında hangi cezaların uygulanacağı açısından bazı belirsizlikler var.
Harcama konusu, yönetilmesi oldukça karmaşık bir alan olduğu için kurallar kasıtlı olarak her olayı farklı değerlendirecek şekilde yazıldı.
Bu açıdan hem hafif hem de büyük ihlallerde verilebilecek bir sürü olası ceza yöntemi bulunuyor: 2021 sezonundan puan kesintisi, yarışlardan men etme, para cezaları ve rüzgar tüneli test sınırlamaları.
Ancak bu konuda kilit bir farklılık bulunuyor. Bütçe sınırını %5’ten fazla aşarsanız, bu durumda bütün şampiyonadan men edilebilirsiniz.
Bütçe sınırı ihlalinde ne ceza verileceğini kim belirleyecek?
Bütün cezalar, FIA ve takımlar tarafından önerilen altı yargıçtan oluşan bir grup olan Bütçe Sınırı Yargılama Paneli tarafından verilecektir.
Austrian Yarış start
/
paylaşım
yorumlar
tr.motorsport
En güncel Motorsporları haberleri için sosyal medyada TRmotosports’u takip edin.
