Formula 1 2026: Daha küçük ve hafif araçlar, 5 vites ve yeni bir elektrik motoru?
| . | . | . |
Formula 1’de yeni bir çağı başlatan 2022 araçları ilk kez piste çıkalı 6 ay bile olmadı ancak Formula 1’in kıdemli mühendisleri, şimdiden diğer “yeni çağın” başlayacağı 2026 sezonu hakkında planlar yapmaya başladılar bile. F1, 2022 kural değişiklikleri ile yeni bir çağa adım attı ama Formula 1’in teknik direktörü Pat Symonds ve ekibinin ana odağı çoktan 2026’ya kaymış durumda. 2022 regülasyonlarını tamamlamak için 4 yıllık bir çalışma ortaya koyuldu ve rüzgar tünelleri ile CFD simülasyonlarından gelen verilerle birlikte araç konsepti üzerindeki muhtemel hatalar daha araçlar ateşlenmeden yok edildi. 30 Nisan 2021’den itibaren 2022 regülasyonları kağıda geçirildi ve 169 sayfalık belge tamamlandı. Bu süreç, Symonds ve onun 10 kişilik ekibi için yorucu olsa da onlar şimdiden 2026 için çalışıyorlar. Ekibin vizyonu açık: Daha hafif, küçük, kompakt, verimli ve çevreci araçlar üretebilmek. Pilotlar, tasarımcılar, taraftarlar; sürekli olarak mevcut araçların çok ağır olduğundan ve artık bazı pistler için fazla büyük olduklarından bahsediyorlar ki bu eleştiriler oldukça haklı. Formula 1 araçları, 2008 yılında 585 kg ağırlığındaydı. Şu an ise minimum ağırlık limiti 798 kg ve takımların çoğu, bu limite inmekte zorlanıyorlar. Ayrıca bu, araçların yakıtsız hâli. Günümüzde depoyu tamamen doldurmanız durumunda araç 908 kilograma ulaşıyor. Giderek ağırlaşmak, araçların daha hantal ve büyük olmasına neden oluyor ve bu da Monako gibi klasik pistlerde yarışmayı neredeyse imkansız hâle getiriyor. Ancak sonunda, Formula 1 taraftarlarının istekleri gerçeğe dönecek gibi duruyor çünkü Formula 1, 2026 yılında araçları hafifletmeyi ve küçültmeyi planlamakta. Formula 1 taraftarları pistteler JEP / Neden 2026 sezonu? F1, bir sonraki büyük değişimini 2026 sezonunda yaşayacak. Peki neden 2026? 2026’da yeni araç tasarımlarına geçilecek olmasının nedeni, 2026 sezonundan itibaren kullanılacak olan yeni güç üniteleri. Yeni güç ünitelerine geçileceğinden dolayı şasilerde de düzenlemelere gidilmesi gerekecek. Formula 1, 2030 yılına kadar organizasyonun karbon salınımını sıfırlamak istiyor ve bunun için de daha çevreci motorların kullanılması gerekecek. Bunun yanı sıra mevcut güç üniteleri oldukça karmaşık ve pahalılar. 2026 ile birlikte farklı markaları spora çekebilecek düzeyde daha basit ve yarı yarıya daha ucuz güç ünitelerine geçiş yapılacak. Daha sürdürülebilir olmak için ilk olarak 2022 sezonunda, bitkiden damıtılmış, %10 biyoetanol içeren, E10 adı verilen yeni daha çevreci bir yakıta geçildi. 2026 yılında ise %100 sürdürülebilir yakıt kullanılması hedefleniyor. Güç ünitesi anlamında herkesin odağı elektriğe ve verimliliğe kayacak. Buna ek olarak 2022 araçlarının yarışacağı 4 senelik süre zarfında, araçların belli başlı açıkları ve zayıf yönleri ortaya çıkacak. Symonds, 2026 araçlarında bu alanlarda iyileştirmelere gitmeyi hedefliyor. 2026 araçlarının aerodinamik konseptleri büyük ölçüde aynı kalacak. Yine de günümüzdekilere kıyasla oldukça farklı araçlar göreceğiz. Symonds, Formula 1’in 2026 vizyonunu basit bir şekilde açıklıyor: “Sadece motor değil, aynı zamanda araçların da daha sürdürülebilir olması gerekiyor. Bunu yapmak için de tek yolumuz ‘daha küçük, daha hafif ve daha verimli’ formülünü uygulamak.” Peki ne tür çözümler düşünülüyor? Gelin F1’in 2026 vizyonuna ve hedeflerine yakından bakalım. Formula 1, 2026’da daha hafif ve küçük araçlara dönmeyi hedefliyor / Sıralı dört silindirli motorlar Ross Brawn ve Symonds, 4 sene içerisinde daha kısa, küçük ve kompakt araçlarla yarışacağımız konusunda oldukça özgüvenliler. Ancak bu hedef oldukça zorlayıcı olacak. Yeni güç ünitelerinin daha ağır olması bekleniyor fakat daha hafif araçlar isteniyor. Güç ünitesinin hafiflemesi pek olası durmuyor, yani aracın farklı noktalarının hafifletilmesi gerekecek. Ayrıca araçların kısa olması isteniyorsa, mevcut araçlardaki bazı noktalarda değişimler yaşanması da şart. Araçların ciddi anlamda hafiflemesini sağlayabilecek tek şey araçları küçültmek ve daha kompakt hâle getirmek. Symonds, tıpkı diğer iş arkadaşları gibi daha kompakt bir araca geçmek istiyor. Symonds, ilk etapta oldukça radikal bir araç konsepti düşünmüştü. Tecrübeli mühendisin hayallerinden biri sıralı dört silindirli motorlara geçebilmekti. Sıralı dört silindirli motorlarda, dört silindir de aynı çizgi üzerinde yer alıyor. Bu konsept, günümüzde kullanılan V tipi motorlara kıyasla daha az yer kaplayacaktı. Ayrıca bu 4 silindirli konsepte geçilmesi, 2 pistonun çıkarılacağı anlamına geliyordu. Böylelikle güç ünitesi daha hafif ve ucuz da olacaktı. Bu tasarım, daha az yer kaplaması, daha hafif, ucuz ve basit olması sayesinde 2026 vizyonuna gayet iyi bir şekilde uyuyordu. Takımların CEO’ları, geçtiğimiz Ağustos ayında 2026 motorları hakkında görüşürken 4 silindirli motorlar üzerinde de durdular. Ama 2 farklı nedenden dolayı dört silindirli motor fikri rafa kaldırıldı. İlk neden şuydu: Porsche, daha önce Le Mans’da V4 turbo ile yarışmıştı ve bu motor tipinde daha çok tecrübeye sahipti. Yani Formula 1’de V4’lere geçilmesi durumunda, Porsche ve Audi diğer üreticilere kıyasla daha avantajlı olacaklardı. Mercedes ve Renault, bunun farkındaydılar ve dört silindirli motorlara geçilmesi durumunda Porsche ile Audi’nin avantajlı olacağını belirterek 6 silindirli motorlarla devam etmek istediler. Öyle de oldu ve 6 silindirli V6’larla devam edildi. V4 fikrinin rafa kaldırılmasının bir diğer nedeni ise ticari kaygılardı. Üreticiler, her zaman Formula 1’de kullandıkları teknolojilerin yol araçlarına da adapte edilebilmesini ve yol araçlarına da taşınabilmesini istemiştir. V4 motorlar, üreticilerin yol araçlarına taşımak istediği bir konsept değildi. Bu iki nedenin birleşmesiyle birlikte bu sayfa açılmadan kapanmış oldu ve 2026’da V6 turbo motorlarla devam etme kararı alındı. Mercedes Formula 1 güç üniteleri: 2014-2018 Mercedes AMG 5 vitesli araçlar Araçlarda yer açmak ve hafiflemek için aktarma organında da iyileştirmelere gidilebilir. 2026 Formula 1 araçlarında enine uzanan, kısa bir vites kutusu düşünülüyor. Formula 1 araçlarının 1000 beygirlik gücü, günümüz araçlarında 8 vitesle yola aktarılıyor. Bu sayının 5’e indirilmesi düşünülüyor. 3 vitesin atılmasıyla birlikte daha kısa bir yapıya sahip olunabilecek. Bu da daha kısa ve kompakt bir araç için ideal olacaktır. Ayrıca, 3 vitesin çıkarılmasıyla birlikte araçtan ayrılacak olan parçalarla birlikte daha hafif bir araç elde edilecek. Alpine A521: Vites kutusu Daha küçük bir yakıt tankı Daha hafif ve kompakt bir araç için iyileştirme yapılabilecek alanlardan birisi de yakıt tankı. Günümüzde Formula 1 araçlarının yakıt tankları en çok 110 kg (yaklaşık olarak 150 litre) yakıt alabilecek şekilde tasarlanıyor. Bu rakam azaltılabilir. Porsche ve Audi’nin Formula 1’e katılmak için en büyük ön koşullarından biri de yakıt tüketimini azaltmak. Symonds, bahsettiğimiz radikal araç konseptinde en çok 65 kilogram (90 litre) alabilen bir tank düşünüyordu. Ama 45 kg daha az yakıtla yarışmak oldukça zor bir hedef ve içten yanmalı motorların verimliliğini daha da artırmayı gerektiriyor. 45 kg daha az yakıtla yarışılması durumunda yaşanacak kayıp, daha çok elektrik enerjisi kullanarak telafi edilebilir diye düşünebilirsiniz. Ancak 2026 güç ünitelerinde MGU-H yer almayacak. Evet, MGU-H pahalı ve karmaşık bir parçaydı ancak günümüz güç ünitelerinin tarihin en verimlisi olmasında da büyük bir pay sahibiydi. Yani MGU-H’in kaldırılmasının ardından elektrik enerjisi konusunda da şu anlık büyük bir potansiyel beklememek gerek. 4 sezon içerisinde ciddi anlamda daha küçük bir yakıt tankıyla yarışma fikri pek mümkün gözükmüyor. Symonds da bunun farkında ve kendisi de bunu kabul ediyor. Aktif aerodinami ile birlikte yakıt tasarrufu sağlanacak Andrew Hone / Daha küçük bataryalar mümkün mü? Araçlarda yer alan bataryaları küçültmek de daha hafif araçlara ulaşmayı kolaylaştırabilir. Ancak elektrik gücünün artırılmasının istendiği bir projede, daha küçük bataryalara geçilmesi pek muhtemel gözükmüyor. Formula 1 2026 güç ünitelerinde 350 kW elektrik gücü istiyor, hedef değer bu. Bahsedildiği gibi MGU-H, mevcut güç ünitelerinin tarihteki en verimlisi olmasında büyük bir rol oynuyordu. Ancak bu parça pahalı ve kompleks olduğundan 2026’dan itibaren kullanılmayacak. Bu parçanın çıkarılması, elektrik enerjisinde kayıp yaşanması demek. Formula 1, teknolojinin sınırlarını sürekli olarak zorlasa da sadece 4 sezon içinde hem daha hafif hem de daha güçlü bir batarya üretilmesi şimdilik pek mümkün değil gibi. Dolayısıyla, ciddi anlamda daha küçük bir bataryayla yarışma fikri pek gerçekçi değil. Red Bull Racing RB16B: Batarya Giorgio Piola Turbodan enerji toplayan yeni bir elektrik motoru Porsche ve Audi, mevcut takımlara Formula 1’e katılmak için iki koşul sundular. Bunlardan ilki MGU-H’in kaldırılmasıydı. Bu parça pahalı ve karmaşık olduğundan kaldırılması istendi ve takımlar bunu kabul etti. MGU-H kaldırıldı. İkinci olarak, yeni bir elektrik motor konsepti talep edildi. Porsche ve Audi, bu elektrik motorunu tasarladılar ve 2026 motor toplantısında diğer üreticilere sundular. Bahsedildiği gibi, MGU-H’in kaldırılmasıyla birlikte enerji açığı ortaya çıkıyor ve takımlar, bu açığı kapamak için yeni yollar arıyorlar. Mevcut araçlarda enerji geri dönüşümü arka aksta yer alan motorla sağlanmakta. Takımların kapatmak istediği enerji açığı, arka akstaki mevcut motora daha çok güç vererek kapatılamaz çünkü bu sürüş dinamiklerine aykırı. Bu enerji açığını kapamak için de yeni bir elektrik motoru konsepti gündeme geliyor. Bu motor; turbo’dan enerjiyi toplayacak, bu enerjiyi elektriğe dönüştürecek ve elektrik enerjisini bataryada saklayacak. Dünya Motor Sporları Konseyi, 2026 motor kurallarını onayladığında bu motorun kullanılıp kullanılmayacağını göreceğiz. Audi Formula 1 car render Camille Debastiani Daha küçük arka frenler 2026 ile motor frenlemesine olan bağlılığın artırılması hedefleniyor. Yani fren disklerinin görevi azalacak bu da daha küçük fren diskleri görebileceğimiz anlamına geliyor. Fren disklerinin küçülmesi de daha hafif bir araç hedefine hizmet eden bir değişim olacak. Araçların kısalmasıyla birlikte, dingil mesafesinin de kısalmasını bekleyebiliriz. Ayrıca kompakt yapı sayesinde 2009 öncesinde gördüğümüz gibi daha küçük araçlar görebileceğiz gibi duruyor. Araçların aerodinamik yapıları büyük oranda aynı kalacaklar. Sadece mevcut araçlarda tespit edilecek zayıf noktalarda iyileştirmelere gidilecek. Aktif aerodinamik özellikleri de daha çok görmeyi bekliyoruz. Ferrari Formula 1-75: Arka fren Uncredited Aktif aerodinami olacak mı? Evet, olacak. DRS gibi aktif olarak çalışan yani pilotların komutlarıyla çalışabilen aktif aerodinamik parçaların 2026’da artması bekleniyor. Pistte 2 farklı araç olacak gibi düşünebilirsiniz. Araç virajlarda yüksek yere basma gücü ayarlarıyla giderken, düzlüğe çıkıldığında aktif aerodinami sayesinde yere basma gücü azaltılacak ve böylelikle sürüklenme de azaltılacak. Sürüklenmenin azalması sayesinde araçlar, havayı delmek için daha az güç harcayacaklar. Böylelikle yakıt tüketiminin de azaltılması hedefleniyor. Aktif aerodinami sayesinde yakıt kullanımında tasarruf yapılması hedefleniyor / Daha az lastik seti Sporun sürdürülebilirlik için düşündüğü bir diğer değişiklik ise yarış hafta sonuna daha az lastik seti ile gitmek ve bu durum gelecek sene test edilebilir. Brawn konu hakkında, “Umuyoruz ki 2022’de bazı hafta sonlarında daha az lastik seti ile piste çıkabiliriz.” “Bunu, ortaya koyduğumuz şovu etkilemeden yapabileceğimizi düşünüyoruz. Ancak Formula 1’de her zaman istenilmeyen sonuçlar alma şansınız bulunuyor.” “FIA’da Tim Goss, Pirelli ile yoğun bir şekilde çalışmakta ve takımlar, hafta sonu boyunca kullanılan lastik sayısını azaltmak için hangi yollara bakabileceğimiz konusunda bize önerilerle geldiler. Bunlar da oldukça ümit verici duruyor.” “Bence bu, çeşitli değerlendirmeler yapmak için birkaç hafta sonu boyunca denememiz gereken bir şey. Eğer işe yararsa, gelecekte bunu yapabiliriz veya küçük değişiklikler yaparak yolumuza devam edebiliriz.” dedi. Pirelli tyres / Bu hedefler gerçekçi mi? Kağıt üstünde her plan göze kolay gelebilir ancak uygulamaya geçildiğinde birçok zorlukla karşılaşılabiliyor. Evet, araçları daha kompakt ve verimli hâle getirmek ya da hafifletmek kulağa güzel geliyor ancak günümüzdeki hibrit araçları hafifletmek oldukça zor ve her sezon daha da katılaşan güvenlik standartları bu konuda yardımcı olmuyor. Ama Formula 1’in kıdemli yöneticileri, bu konuda pozitifler. Ross Brawn, konu hakkında şunları söylüyor: “Sizin de bildiğiniz gibi 2026’da yeni bir güç ünitesine ve yeni bir araca geçiş yapacağız, ilk hedeflerimiz bunlar.” “Ağırlığı azaltma şansımız var mı? Bir hibrit araçta bunu yapmak zor, şimdiki araçlara uyguladığımız güvenlik önlemleri ile beraber yapmak daha da zor fakat daha hafif bir araca sahip olabilir miyiz? Kesinlikle. Daha küçük bir araç yapabilir miyiz? Bizce bunu yapabiliriz.” “Biz, 2026 için ayarlayacağımız araç ile beraber daha kompakt araçlara geçebileceğimizin yüksek bir ihtimal olduğunu düşünüyoruz.” Pat Symonds, Chief Technical Officer, F1 Carl Bingham /
tr.motorsport
En güncel Motorsporları haberleri için sosyal medyada TRmotosports’u takip edin.
