Formula 1’deki esnek kanat savaşları, son kısıtlamaları nasıl tetikledi?

Araçlardaki karoserin tamamen sert olamayacağı gerçeği, bir miktar esnekliğe izin verilmesi gerektiği anlamına gelir – ve bu marjın ne olduğuna dair bu gri alan, yıllardır takımlar ve yönetim organı arasında gidip gelmelerin odak noktası olmuştur.
Bu durumu denetlemeyi daha da zorlaştıran şey, karoserin yüksek hızda esnemek üzere tasarlanmış olması ve dolayısıyla ekiplerin istediği şekilde davrandığında fiziksel olarak ölçülememesidir.
Statik yük ve itme testleri bu tür esnemeleri belirlemede bir yere kadar işe yarayabilir, çünkü araç hareket halindeyken uygulanan kuvvetler her zaman daha dinamik davranışlar yaratacaktır.
Takımlar bunu bilir ve bu nedenle garajda gerekli testleri geçmelerini sağlamak için bileşenlere marj eklerler, ancak yine de düzlükte 200 mil hızla giderken aerodinamik etki için uygun şekilde esnerler.
Ancak zaman zaman takımlar sınırları çok zorluyor ve FIA’nın kaporta esnekliği için kabul edilebilir sınırlar olduğuna inandıkları şeyleri sıkılaştırmak için harekete geçmesine neden oluyor.
FIA’nın geçen hafta bir teknik yönerge taslağıyla takımlara Singapur Grand Prix’si için bir kısıtlama geleceğini bildirmesiyle şimdi olan da tam olarak bu.
Son teknik direktif, daha önce arka kanatlarla sınırlı olan, ancak şu anda ön kanatları da kapsayacak şekilde genişletilen orijinal bir karoser esnekliği tavsiyesine dayanıyor.
Görünüşe göre gridde iki açık istismar yolu var.
Görünüşe göre FIA’nın arka kanatla ilgili temel endişeleri kenar plakalarının ve montaj direk(ler)inin tasarımı ile ilgili olup, takımların artık “arka kanat elemanlarının arka kanat kenar plakalarına, arka darbe yapısına ve pilon(lar)a sabitlenmesini gösteren montaj çizimleri veya resimleri ve kesitleri” ve “arka kanat pilon(lar)ının arka darbe yapısına sabitlenmesini gösteren montaj çizimleri veya resimleri ve kesitleri” sunmaları gerekmektedir.
Açıkça görülüyor ki burada esnekliğin kullanılabileceği bir dizi yol var ve takımlar için asıl amaç sürüklenmeyi azaltmak. Bu, kazancın spektrumun her iki ucunda da dengelenebilmesi için daha yüksek bir yere basma kuvveti düzenlemesinin kullanılmasına izin vermek gibi çifte bir faydaya sahip.

Tarihsel olarak Formula 1 takımları bu sürtünme azaltımını iki ana yöntemle sağlamışlardır; elemanlar arasındaki boşlukların kapatılması ve bütün tertibatın boylamasına hareket ettirilmesi.
2000’li yılların ortalarında arka kanatta boşluk ayırıcıların kullanılmaya başlanmasıyla bunlardan ilki büyük ölçüde yasaklanmış olsa da, yönetim organı takımların bundan faydalanmasını önlemek için kanatların nasıl tasarlandığını yakından takip etmeye devam ediyordu.
İkincisini denetlemek, özellikle dinamik açıdan her zaman biraz daha zordur ve bu nedenle FIA, 2021’deki Azerbaycan Grand Prix’sinden itibaren takımların arka kanat elemanlarına referans noktaları eklemesini istedi.
Bu noktalar daha sonra arkaya bakan kamera aracılığıyla izlenebilecek ve kanadın yük altında arkaya doğru ne kadar eğildiğine dair bilgi sağlayacaktı.
Bu aşamada, FIA’nın bazı rakiplerin arka kanatlarındaki şüpheli esneme kullanımını bu şekilde mi keşfettiği yoksa takımların yakın zamanda takip edebileceği bazı potansiyel geliştirme yollarını kapatmanın en iyisi olduğunu mu düşündüğü belirsiz.

Arka kanat geliştirmenin ilginç bir yolu, Alpine ve Aston Martin’in Monaco Grand Prix’sinde eşzamanlı olarak benzer çözümler sunmasıyla ortaya çıktı ve şu anda diğerleri de bunu takip etti.
Tasarımları aynı kategoriye girse de, uç kısmının düz bir yüzey geçişi yerine kenar plakasına bağlanma şekli nedeniyle, bunu biraz farklı bir şekilde yapıyorlar.
Buradaki fark metal braketin konumu ve yönüdür; Mercedes ve Ferrari Aston Martin ile aynı yolu izlerken, AlphaTauri ve McLaren Alpine’i örnek aldı.
Her iki durumda da, takımlar uç girdabını değiştirmenin yollarını bulurken, çözüm kanadın verimlilik seviyesini değiştirmeye çalışıyor.
Bu yeni tasarım konseptlerine uygulanan kuvvetlerin, yeni düzenlemeler getirilmeden önce modellenenlerden tamamen farklı olduğu göz önüne alındığında, özellikle de elemanlar arasındaki yarık boşluğunun nasıl etkilenebileceğini düşünürsek, farklı sonuçlar da ortaya çıkabilir.
Bu aynı zamanda, bir takımın bu karbon fiber yüzeylerin katmanında veya bölümleri birbirine bağlayan herhangi bir dolguda doğru esnemeyi bulması durumunda, geleneksel bir düzen olarak kabul edilen yapıda benzer mekanizmaların bulunamayacağı anlamına gelmez.
FIA’nın bu sezon ilgisinin arttığı bir alan da ön kanatlar oldu ve bazı tasarımların 2023’te FIA’nın gözetimi altına girdiği ortaya çıktı.

Bu durum, takımların ön kanadı otomobilin performansını geçmişte belki de takip edilemeyen şekillerde iyileştirmek için bir araç olarak hedeflemesiyle ortaya çıkıyor.
İlginç bir şekilde, FIA takımlara bu özel alanda daha fazla tasarım bilgisi yüklemeleri talimatını verdiği için, bu sefer odak noktaları ön kanadın buruna nasıl monte edildiği gibi görünüyor.
Bu konu, daha önce kanadı burnun alt tarafına bağlanan pilonlara monte eden ekipler için etkili bir şekilde yeni bir tasarım mimarisi olduğu için bir konu haline geldi.
Bu değişim, takımlara oynamaları için yeni bir kum havuzu sundu ve takımlar, burun ile ön kanat elemanları arasındaki etkileşim alanında aerodinamik performansın nasıl elde edileceğini daha iyi anlamak için bu alanda çok çalışmaya başladı.
TD aynı zamanda takımların burada nasıl yasadışı bir avantaj elde etmeye çalışabileceklerine de daha fazla ışık tutuyor, çünkü FIA “sabitlendikleri gövdeye (örneğin burun, uç plakası) göre dönebilen kanat elemanlarını (bir sabitleme etrafında dönme gibi)” kuralların dışında kabul ettiğini söylüyor.
Bu, kanat elemanlarının buruna monte edilme şeklinin, yönetmelikler çerçevelendiğinde amaçlanandan daha fazla eksenel serbestliğe sahip olabileceğini gösteriyor.
En son FIA teknik direktifi, şimdi sahada olan çözümlerin çoğunu ve çok uzak olmayan bir gelecekte ortaya çıkabilecek bazı çözümleri yakalamak için geniş bir ağ oluşturmuş gibi görünüyor.
Ancak, bu esnek kanat tartışmasının sonu olmayacak, zira şüphesiz takımlar daha fazla performans elde etmek için düzenlemelerde açıkça kapsanmayan şeyleri kurcalamaya devam edecekler.