Formula 1’in yeni sprint formatı kurallarının ince detayları

Bu nedenle Formula 1’in Salı günü sprint yarışı hafta sonu formatını düzenleme planlarını onaylamasıyla beraber takımlar, bu hafta sonu Bakü’de önde olduklarından ve mücadeleye girmeye hazır olduklarından emin olmak için revize edilen kuralları yakından inceleyecekler.
FIA, yeni Sprint Shootout sıralama seansını da içeren revize edilmiş sprint hafta sonu formatının ana hatlarını açıklamış olsa da, olası tuhaflıklar ve komplikasyonlar için resmi kurallara yakından bakmak lazım.
Yeni formatın yarış hafta sonundaki ilk deneyiminden önce en önemli hususların bir özetini burada bulabilirsiniz.
Sprint Shootout, tek haklı bir sıralama seansı olacak
Sprint hafta sonlarının Cumartesi günlerini tamamen bağımsız hale getirme değişikliği, o sabahki etkinliği antrenmandan ziyade sıralama seansı haline getirme arzusuyla tetiklendi.
Formula 1, mevcut lastik setlerinin sayısıyla ilgili sorunlar ve güç ünitelerinin daha uzun süre daha fazla yüksek güçte kullanılması gerekeceği için motor ömrüyle alakalı sıralamaları en iyi nasıl kullanabileceği konusunda bir anlaşmazlık yaşıyordu.
Tercih edilen çözüm, üç oturumun sırasıyla 12 dakika, 10 dakika ve 8 dakika sürdüğü sıkıştırılmış bir Q1/Q2/Q3 sıralama formatı oldu.
İlk bakışta yeni format şimdi sahip olduğumuzdan daha yoğun bir versiyon gibi görünse de, onu normal sıralamalardan farklı hale getirecek şey, lastik kısıtlaması olacak.

Yeni formatta, sprint shootout adı verilen sıralama seansları sırasıyla SQ1, SQ2 ve SQ3 olarak adlandırılacak. İlk iki seansta orta set lastik zorunlu tutulurken, son seansta yumuşak set lastik zorunlu olacak. 
Ancak daha da önemli olanı, kuralların o seansların her birinde sadece tek bir set lastik kullanılabileceğini belirtmiş olması.
Yani pilotlar Sprint Shootout sıralama seanslarında, ilk olarak eski bir lastikle kendisine ortalama bir pozisyon kazandırabilecek fırsata sahip olmayacaklar. Diğer taraftan bu seanslarda hata yapan bir pilotun, yeni lastiklere geçerek durumu düzeltme fırsatı da olmayacak.
Sprint Shootout seansları, zaman olarak pilotların daha fazla sürüş yapmasına izin verse de, gerçek şu ki tek bir set lastikle en iyi tur derecesi, genelde ilk turda geliyor. Bu açıdan sprint için iyi bir sıralama sonucu elde etmek isteyenlerin tek turda iyi iş çıkarması gerekecek.
Kapalı park kuralları, her zamanki gibi sert olacak
Sprint hafta sonlarında Cumartesi günleri, Pazar günü için grid üzerinde hiçbir etkiye sahip olmaması açısından artık tamamen bağımsız olsa da bu, takımların ve sürücülerin prangalarından tamamen kurtulduğu anlamına gelmiyor. Maliyetleri azaltmak amacıyla, Formula 1’de uzun yıllardır kapalı park kuralları var. Bu nedenle ayarlar, sıralama turlarından yarışa kadar büyük ölçüde kilitlenirdi.
Bu düzenleme, yeni sprint hafta sonları için de yürürlükte kalacak. Yani araç Cuma günkü sıralama turlarına çıkar çıkmaz süspansiyon ayarları ve bileşenleri hafta sonunun kalanı için dondurulacak.

Sprint yarışının başlamasından önce ayarlarda yapılan herhangi bir değişikliğin, Cumartesi yarışı ve Pazar günkü ana yarış için gridin arkasından başlaması gerektiği anlamına geldiği çok açık.
Sıralamalardan sonra yarışçı değişikliği olabilecek
F1 her zaman, pilotların sıralamalara katılması ya da antrenmanlarda geçerli bir derece alması durumunda bir grand prix’e katılabilecekleri kuralını vurguladı.
Bu nedenle yedek pilotlar genellikle Cumartesi geceleri evlerine giderler çünkü sıralama turları bittiğinde, takımlar isteseler bile onları yarışa sokamazlar. Yeni sprint hafta sonu formatı ise, sıralama turlarının çok erken olması ve sprintin grid için sayılmaması nedeniyle küçük bir senaryo değişikliğine yol açtı.
Şu anda, bir sürücü Cuma günkü sıralama turlarından sonra devam edemezse, o zaman revize edilen kurallar, sprint günü için seçilecek yedek pilotun yarışmasına izin verecek. Yani böylece teorik olarak, yedek yarışçı gridin arkasından yarışa katılabilecek.
Kurallar şöyle diyor: “Sürücü değişikliği, bir sprint oturumunun planlandığı her yarışta sprint sıralamalarının başlamasından önce herhangi bir zamanda veya sprintin uygulanmadığı yarışta sıralama seansının başlangıcından önce herhangi bir zamanda yapılabilir. Mücbir sebepler nedeniyle yapılacak ilave değişiklikler ayrıca değerlendirilecektir.”

Bu nedenle, bir sürücünün Cuma günü sıralama turlarına katılmasının ardından rahatsız olması nedeniyle Cumartesi gününü kaçırması, bu durumda onun yerine yedek pilotun atanması ancak esas pilotun tekrar iyileşmesi halinde Pazar günkü yarışta geri dönmesi imkansız değil.
Ceza değişimi
Formula 1’in Cumartesi gününü tamamen bağımsız hale getirme çabasının arkasındaki sebeplerden biri, pilotların grid pozisyonlarını kaybetme korkusu olmadan sprint yarışında daha fazla zorlamaya teşvik etmekti. Ancak pilotlar Cumartesi günü risk alma konusunda daha avantajlı olsalar da, pervasızca hareket ederlerse cezasız kalamayacaklar.
Yönetmelikler, sprint yarışı sonucunun grand prix için gridi belirlemeyeceğini ancak burada alınan herhangi bir cezanın Pazar günkü yarış için geçerli olacağını açıkça ortaya koyuyor. Bu, sprintte bir çarpışmaya neden olmak gibi suçların yarış için bir grid cezası tetikleyebileceği anlamına geliyor.
Yenilenen sportif kuralların 37.4 maddesi şunu söylüyor: “Sürüş ihlali sprint shootout sıralama seansında meydana gelmedikçe, ana yarışta uygulanır. Aksi takdirde bu tür bir ceza sprint seansının gridine uygulanacaktır.” 
FIA, acil durum düzenlemeleri için kapıyı açık bıraktı
Sprint hafta sonu formatının değiştirilmesi, istenmeyen sonuçların olmamasını sağlamak için takımlar ve Formula 1 yönetimi arasında yoğun bir şekilde tartışılsa da, bir şeyin gözden kaçırılmış olması olasılığı göz ardı edilmedi.

Yeni format değişiklikleri, Formula 1’in Sportif Kuralları’nda yer alıyor. Bu açıdan bir şeylerin tam olarak doğru olmadığı anlaşılırsa düzenleme yapma süreci oldukça uzun sürebilir. Küçük değişikliklerin bile Formula 1 Komisyonu’nun ve ardından FIA’nın Dünya Motor Sporları Konseyi’nin onayına ihtiyacı var.
FIA bunun farkında olduğundan, geleneksel süreçten geçmeden belirli bir yarış hafta sonunda acil durum değişiklikleri yapılmasına izin vermek için kapıyı açık bıraktı.
1 Ağustos’a kadar – veya 2023’teki altı sprint yarışı hafta sonunun üçüncüsü olan Belçika GP’den sonra – gerekli görülmesi halinde sürücü cezaları, hafta sonu formatı, kapalı park kuralları ve grid oluşumu ile ilgili kurallarda geçici değişiklikler yapmasına izin verdi.
Ancak bu Formula 1’in ticari hak sahipleri, FIA ve 10 takımdan sekizinin anlaşmasıyla yapılabilecek.
Ayrıca, bu tür değişikliklerin ancak yeni kurallardaki “istenmeyen sorunları” ele alması, sportif adaleti sağlaması ve yalnızca sorunların ortaya çıktığı bireysel durumlar için geçerli olacağı ifade edildi.