Meksika’nın yüksek rakımı, takımları nasıl etkileyecek?

Meksika’nın yüksek rakımı, takımları nasıl etkileyecek?

 

 

. . .

İki şampiyonun da belli olduğu 2022 Formula 1 sezonunda gelecek 2 yarış Meksika ve Brezilya’da gerçekleştirilecek. Meksika’daki ve Brezilya’daki yarışların gerçekleştirileceği pistlerin belki de en önemli özellikleri ise yüksek rakımları. 
Meksika Grand Prix’sine ev sahipliği yapacak olan Autodromo Hermanos Rodriguez pisti, deniz seviyesinin 2.200 metre yukarısında yer alıyor ve rahat bir şekilde Formula 1 takviminde rakımı en yüksek olan pist konumunda.
Meksika Grand Prix’sinden sonra gerçekleştirilecek olan Brezilya Grand Prix’sine ise deniz seviyesinden yaklaşık 800 metre kadar daha yukarıda olan Interlagos pisti ev sahipliği yapacak. 
Deniz seviyesinden yukarı çıkılmaya başlandığında ve Autodromo Hermanos Rodriguez pisti gibi rakımı yüksek bölgelere gelindiğinde, basınç düşmeye başlıyor. Basıncın düşmesiyle birlikte havanın yoğunluğu azalıyor. Havanın yoğunluğunun azalması ise Formula 1 araçlarını ciddi bir şekilde etkileyebiliyor. 
Havanın yoğunluğunun azalmasıyla ve ortamda daha az oksijen bulunmasıyla beraber, araçların motor gücü ve yere basma gücü etkilenirken; soğutma ise ciddi bir problem hâline dönüşüyor. 

Lewis Hamilton, Mercedes W12, Sergio Perez, Red Bull Racing RB16B
/

Yere basma gücü ve sürüklenme
İlk olarak araçların aerodinamik yapılarının yüksek rakımdan nasıl etkilendiğine bakacak olursak; Formula 1 araçları, kendilerini yere iterek virajları daha hızlı dönebilmek için havayı kullanıyorlar ve havanın yoğunluğunun azalması, daha az yere basma gücü üretilmesine neden oluyor. 
Monako gibi maksimum yere basma gücüne ihtiyaç duyulan pistlerde kullanılan -maksimum yere basma gücü üreten- kanat açıları, Meksika’da da araca takılıyor ancak havanın yoğunluğunun azalması nedeniyle sadece en düşük kanat açılarıyla ulaşılan -Monza seviyesinde- yere basma gücü seviyeleri elde edilebiliyor. 
Araçların aerodinamik yere basma gücü diğer pistlere göre daha düşük olduğundan, mekanik yol tutuşu önemli bir rol oynamaya başlıyor ve aerodinamik yere basma gücü ile mekanik yol tutuşunu iyi dengeleyebilen takımlar, genellikle Meksika’da hızlı oluyorlar. 
Havanın yoğunluğunun azalması, her ne kadar araçlara virajlarda yardımcı olmasa da düzlüklerde oldukça yardımcı olabiliyor. 
Havanın yoğunluğu azaldığından araçlar, havayı daha rahat delebiliyorlar ve düzlüklerde araçları yavaşlatan sürüklenme (drag) Meksika’da azalıyor.
Araçlar, maksimum yere basma gücü üreten kanatlarla yarışsalar da havanın yoğunluğunun az olması sayesinde yıl boyunca görülen en yüksek azami süratlere Meksika’da ulaşabiliyorlar. 
2016 senesinde Sergio Perez ana düzlükte 370 km/saati görmeyi başarmıştı. 2019’da ise Sebastian Vettel 357 km/saate ulaşmıştı. Geçen sezon da yüksek süratlere ulaşıldığını görmüştük. 

Ferrari, 2019 Meksika Grand Prix’sinde yüksek yere basma gücü üreten bir arka kanat tasarımıyla yarışmıştı
Giorgio Piola

Motor gücü
Yüksek rakımın etkilediği bir diğer alan ise araçların motorları oluyor.
Ortamda bulunan havanın azalması, motorun yanma odasına daha az oksijen yollanabilmesine neden oluyor ve daha az oksijen, daha az güç anlamına geliyor. 
Eğer V8 ya da V10’lar ile Meksika’daki kadar yüksek rakımda yarışılsaydı, motorlarda büyük bir performans kaybı görülebilirdi çünkü bu motorlarda turbo bulunmuyordu. Ancak günümüzdeki araçlarda yer alan V6’larda turbo bulunduğundan, daha az oksijenin getirmiş olduğu performans kaybı, tamamen olmasa da belli bir derecede önlenebiliyor. 
V6 motorlarında yer alan turbolar, yanma odalarını besleyecek olan havanın basıncını kontrol ediyorlar ve yanma odasını oksijenle besliyorlar.
Takımlar, oksijenin azlığından dolayı yaşanacak performans kaybını önlemek için turbolarını performansının limitlerinde çalıştırıyorlar. Turbo, normal bir yarışa kıyasla daha çok çalışıyor ve yanma odasını daha çok oksijenle besliyor. Böylelikle, yaşanan performans kaybı azaltılıyor.
Performans kaybını azaltmak için limitlerde kullanılan turboların dayanıklılığı ve performansı ise belirleyici olabiliyor. 
Red Bull’un arkasında yer alan Honda motorunun büyük bir turboya sahip olduğu biliniyor. Dolayısıyla Red Bull, bu alanda daha avantajlı olacak. Mercedes’in turbosunun daha küçük olduğu bilinmekte, dolayısıyla Alman ekip geçmişte Meksika’da zorlanabiliyordu ancak özellikle 2021’de bu sorun çözüldü. 
İlgili içerik:

Mercedes, Formula 1 motorunda yaptığı değişikliklerle yüksek rakımdaki zayıflığını geliştirdi

İçten yanmalı motorun performansının azalmasıyla birlikte, motorun hibrit sistemi de daha önemli rol oynuyor. 

Ferrari Formula 1-75 motor detayı
Giorgio Piola

Soğutma
Meksika’daki yüksek rakımın getirdiği bir diğer meydan okuma da mekanik parçaları soğutma konusunda yaşanıyor. Araçlar, mekanik parçalarını soğutmak için havayı kullanıyorlar ve ortamdaki hava azaldığında, aracı soğutmak büyük bir sorun hâline geliyor. 
Araçlarını soğutabilmek için farklı tasarımlar kullanan takımlar, aerodinamik yapıyı en az şekilde etkileyemeye çalışarak motor kapaklarında delikler açıyorlar ve Meksika’ya daha geniş fren kanalları ile geliyorlar. 
Yarış içinde frenlerin ve motorun sıcaklıklarını kontrol altında tutabilmek zorlaşıyor ve pilotların bu alanı da iyi yönetmesi gerekiyor.
Havanın azalmasıyla birlikte yere basma gücü azaldığından araç, lastiklerini zemine normal bir yarışta olduğu kadar sert itemiyor ve yavaşlamak için pilotların daha uzun süre fren yapması gerekiyor.  Bu da fren disklerinin daha çok çalışmasına neden oluyor ve onları soğutmak daha da zorlaşıyor. 
2016 senesinde Nico Rosberg’in Mercedes’inin arka freninin alev aldığını görmüştük. 
Frenlerin yanı sıra, takımların güç üniteleri de normale kıyasla daha yüksek sıcaklıklarda çalışıyor.  Dolayısıyla dayanıklılık, daha da dikkat edilmesi gereken bir soruna dönüşüyor. 
Ayrıca okuyun:

Lawson, Meksika GP’nin ilk seansında AlphaTauri ile piste çıakcak
Enkazdan podyuma: David Coulthard
Perez: “Umarım artık Red Bull dönemi başlar”

Red Bull Racing, 2019 Meksika Grand Prix’sinde soğutma için motor kapağında çıkışlar açmıştı
Giorgio Piola

 
 
 

paylaşım

yorumlar

 
tr.motorsport 

En güncel Motorsporları haberleri için sosyal medyada TRmotosports’u takip edin.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir