Mercedes’in 30 cm’lik destek kolu, Formula 1’de nasıl bir savaş yarattı?
| . | . | . |
Kanada Yarış hafta sonunda Cuma sabah gerçekleştirilen göster ve anlat isimli teknik seansta, Mercedes W13’te bir süredir en büyük tartışmaya neden olan küçük parça (2. destek kolu) yer almıyordu. Takımın o destek kolunu tabana eklemesi için biraz daha çalışması gerekiyordu ve antrenman seansından önce bu parça hazır oldu. Göster ve anlat seansında, bu parça yoktu ancak ikinci destek kolunun geleceğini işaret eden boşluk tabanda yer alıyordu. Gündemi oldukça fazla meşgul eden destek kolu, Cuma günkü antrenmanlardan sonra kullanılmadı ve Mercedes, bu parçanın bekledikleri performansı vermediğini söyledi. Buna rağmen bu parçanın varlığı, padok içerisinde büyük tartışmalara neden oldu. Formula 1 takımları, FIA’nın dalgalanmayla mücadele amacıyla yayınladığı teknik direktifin zamanlamasını zaten eleştirmişlerdi. İlgili teknik direktif, Perşembe günü gönderildiği için teknik direktörler ya da mühendisler o gün büyük ölçüde Kanada’ya seyahat halindeydi. Bu yüzden takımların yayınlanan teknik direktifi hafta sonu başlamadan önce okuyup anlamaları için pek zaman yoktu. Takımlardan gelen ilk tepki, yayınlanan teknik direktifte FIA’nın belirttiği zıplama seviyesini ölçecek bir formül çıkarmanın gerçekçi olup olmadığı yönünde oldu. Detaylara inildikçe, FIA’nın bu konuda sınırları nasıl belirleyeceği yönünde endişeler ortaya çıkmaya başladı. Mesela bir turda tabanın 20 defa zıplaması normal olup 21 kez zıplaması aşırı mı olacak? Düzlükte 4.9G kuvvette 10 kez zıplama kurallara aykırı olurken, 4.8G kuvvette 20 defa zıplama yasal mı olacak? Diğer taraftan yaşanan olayın zıplama mı, dalgalanma mı yoksa aracın yere aşırı yakın olması nedeniyle tabanın yere sürtmesi mi olduğu nasıl ayrıştırılacak? Mercedes arrived at the Canadian Yarış with a second stay attached to the floor in a bid to help porpoising Giorgio Piola FIA’nın planları Pandora’nın kutusunu açmış oldu ve birçok üst düzey isim, planlanan şeyin çok fazla olumsuz sonucunun olabileceğini, bütün bunların başarısızlıkla sonuçlanacağını söyledi. Cuma günkü antrenmanlarda Mercedes’in tabana ikinci destek kolunu eklemesiyle olaylar daha da karmaşık hale geldi. Her ne kadar teknik açıdan takımların daha önceden test seanslarında denemediği bir şeyi kullanmasının önemi olmasa da, bu parçanın varlığı takımlar arasında iki önemli rahatsızlığa neden oldu. Öncelikle Mercedes, FIA’nın takımları teknik direktifle bilgilendirip teorik açıdan bu parçayı araçlarına takabileceklerine izin vermesinden 24 saat içerisinde onu aracına ekleyebilmiş oldu. Padoktaki teknik figürler, modern CAD modelleri ve kopyalama teknikleriyle bile böyle bir konseptin gerçeğe dönüşmesinin en azından birkaç gün süreceğini ifade ettiler. Mercedes’in bu parçayı araca ekleme konusundaki hızı, dalgalanma konusunda FIA müdahalesi için en çok zorlayan takımın bu yönde değişiklik olacağına dair bilgileri önceden aldığı şüphelerinin ortaya çıkmasına neden oldu. Bu yöndeki komplo teorileri, Shaila-Ann Rao’nun FIA’ya katılıp bu ayın başında ayrılan Peter Bayer’den görevi devralmasıyla da desteklendi. Daha önce Mercedes’te Toto Wolff’un özel danışmanlığını yapmış olan Rao’nun yönetim kuruluna geçişi, takımların yönetim kurulunda (FIA’da) olası bir tarafsızlık eksikliği konusunda endişe duymasına yol açtı. Mercedes’e yardımcı olacak gibi görünen böylesine büyük bir müdahalenin olması, padokta pek memnuniyetle karşılanmadı. Bir takımın önemli bir ismin bu konu hakkında söylediği gibi: “Bir koku var… Ancak durum, Mercedes’in önceden uyarı alıp almadığı sorusundan çok daha derine indi.” Takım patronları, Formula 1’deki kural değişikliği prosedürünün nasıl işlediğini çok iyi bildikleri için, tabanda ikinci destek kolunu kullanan takımların kural ihlali yapacağını ve protesto ile karşı karşıya kalabileceğini söylediler. Bunun temelinde FIA teknik direktiflerinin kural değeri taşımaması ve her zaman teknik kuralların nasıl yorumlanması gerektiği konusunda tavsiye amaçlı çıkarılmaları yer alıyor. Yani teknik direktifler, takımların Formula 1 kurallarında izin verilmeyen şeyleri kullanmasına izin veremez. Mercedes ran with the second stay during free practice before it was removed ahead of qualifying Zak Mauger / Zaten yayınlanan her direktifin altında bu durum, şu ifadelerle net bir şekilde ifade ediliyor: “Yukarıda verilen FIA görüşleri, doğası gereği tavsiye niteliğindedir ve Teknik Kural olarak kabul edilemez.” Formula 1 kuralları, FIA’nın kuralları güvenlik gerekçesiyle herkesin onayını almadan değiştirmesine izin veriyor. FIA’nın bu konu kapsamında adım atmasının gerekçesi de güvenlikti. Ancak FIA’nın böyle bir hakkı olsa dahi bunun için takip etmesi gereken bir prosedür ve süreç bulunuyor. Planlanan değişikliklerin önce belirlenmesi ve ardından FIA Dünya Motor Sporları Konseyi’nde bu değişikliklerin oylanarak onaylanması gerekiyor. Yani FIA çıkıp, kendi kafasına göre teknik direktifle takımların tabanına ikinci destek kolunu eklemelerine izin veremez. Mercedes’e bu gelişmenin önceden bildirildiği yönündeki şüpheler, FIA’nın teknik direktifle alakalı doğru prosedürleri takip etmemesi Cuma günü sadece takımlar arasında değil FOM içerisinde de hoşnutsuzluğa neden oldu. Mesele, nihayetinde FIA’nın meseleleri ele alış biçimiyle ilgiliydi çünkü Mercedes’in durumunu iyileştirmeye yardımcı olmak için kural değişiklikleri uygulanmaya çalışıldı. FIA’nın seriyi yönetim şekli son haftalarda çok fazla gündeme geldi. Son teknik direktifin yayınlanma şekli, yeni başkan Muhammed Ben Sulayem yönetiminde işlerin nasıl gittiğine dair artan endişeleri hafifletmeye yardımcı olmadı. Dolayısıyla, Cumartesi günü Formula 1 CEO’su Stefano Domenicali ile yapılan takım patronu toplantısında, daha doğrusu kahve sohbetinde meselelerin doruk noktasına ulaşması şaşırtıcı olmadı. Grand prix yarışlarındaki en son gelişmeler ve yarış takvimindeki son durum konuşmalarıyla başlayan sohbet, oldukça kızgın Wolff’un rakip takımları dalgalanma sorunuyla ilgili pilotların güvenliği üzerinde siyaset yapıyor olması suçlamasıyla sona erdi. Wolff daha sonra takım patronlarının davranışlarının zavallıca ve iki yüzlü olduğunu söyledi. O toplantının tamamı, Wolff’u yakından takip eden Netflix kameraları tarafından kayıt altına alındı. Toto Wolff blasted other team principals for not wishing to resolve the porpoising issue Carl Bingham / Cumartesi günü 3. antrenman seansıyla Kanada Yarış “resmen” başlarken Mercedes protesto ihtimaline karşı tabana eklediği ikinci destek kollarını kaldırdı. FIA da Aerodinamik Salınım Metriği’nin Kanada GP’de uygulanmasının planlanmadığını, o hafta sonunda sadece veri toplanacağını açıkladı. Kanada GP’den sonra olan boşluk sayesinde, Britanya Yarış öncesinde biraz nefes alma boşluğu oldu. Ancak dalgalanma sorunlarına uzun vadeli mantıklı çözümler bulma konusunda Silverstone’dan önce ilerleme kaydedilebileceği umulsa da Montreal’de yaşananların ilerleyen süreçte olumsuz yansımaları olabilir. Rakip takımlar Mercedes’in lobisinin kendi araçlarını çalıştırma şeklini etkileyebileceğinden rahatsız olmaya devam ederken, Wolff, sürücülerin karşılaştığı sorunları azaltmak için FIA’nın yardımına ihtiyaç görmeyen rakiplerine hâlâ kızgın. Diğer taraftan teknik direktifin yol açtığı eleştirilerden ve rahatsızlıktan kaçınmak için işlerin daha iyi bir şekilde ele alınabileceği başka bir hafta sonundan sonra gözler yine FIA’nın üzerinde olacak. FIA’nın dalgalanma konusuna müdahil olmasıyla cin artık şişeden çıkmış durumda. Kanada’da oluşan siyasi yaraların hızlı bir şekilde iyileşmesi pek mümkün durmuyor.
tr.motorsport
En güncel Motorsporları haberleri için sosyal medyada TRmotosports’u takip edin.
