F1 araçlarındaki esnek kanatlar nasıl yasaklandı?
| . | . | . |
Fiziğin doğası gereği materyallerin esnemesi gerekiyor, aksi takdirde üzerine yük uygulandığında kırılırlar. F1 takımları için bu esneme, aerodinamik kazanç fırsatını beraberinde getiriyor. Bu yüzden takımlar ve FIA arasında bu konuda hep bir savaş oluyor. 1999 döneminde, takımlar arka kanat esnemesini kullanmaya çalışırken birçok yüksek profilli kazalar oldu. O sene bazı arka kanatlar düşük hızlarda gerekli yere basma gücünü üretiyordu ancak araç hızlandıkça yere basma gücü ve sürüklenme azalıyordu. Buna cevap olarak FIA, kontrol sürecinde kanadın esneyip esnemediğini görmek için arka kanada uygulanan testleri sertleştirdi Arka kanat esneme testi Fotoğraf: Giorgio Piola Düzlük hızı testi 2005-2006 sezonlarında yine arttırıldı çünkü bazı takımlar yine aerodinamik parçaların esnekliğinden fayda sağlamaya çalışıyordu. Ancak bu sefer geçmişteki gibi yapılmıyordu. Arka kanat planyalarını, üst planya ve ana planya arasındaki fark kapanacak şekilde tasarladılar. Bu şekilde arka kanat düzlükte çalışmıyordu ve bu bölümdeki hava akımı her zamanki gibi çalışmıyordu. Bu sayede yere basma gücü ve sürüklenme azalıyor, düzlük hızı artıyordu. Araç yavaşladıkça planyalar arasındaki fark yeniden açılıyordu ve arka kanat çalışma şekli normale dönüyordu. F1 Teknik Çalışma Grubu buna bir çözüm buldu ve 2007 için devreye sokacaktı. Ancak 2006’da bu tür kanatların kontrolden çıkacağı endişesinin artması üzerine FIA, Kanada GO’den itibaren resimdekine benzer farkı koruyacak parçalar kullanılmasını zorunlu hale getirdi. Bu ayraçlar, arka kanada daha fazla güç uygulandığında planyalar arasındaki farkın kapanmasını engellemenin basit bir yoluydu. Ön kanat esneme testi Fotoğraf: Giorgio Piola Bir sonraki esneme dönemini Red Bull başlattı. Red Bull, esnek kanatlar konusunda hep ön planda oldu. Özellikle ön kanat esnekliğini en iyi kullanan ve bu durumu en iyi idare eden takım olarak Red Bull göründü. Red Bull, bir şekilde FIA’nın esneme testlerini geçmeyi başarıyordu. Takımlar uygulanan testleri geçebilecekleri tasarımlar üzerinde çalışıyordu. Buna göre hazırlanan ön kanatların dış tarafları yarış içerisinde zemine doğru yaklaşıyordu. Bunun sonucunda ön kanadın ürettiği yere basma gücü artıyor, aynı zamanda ön kanattan arkaya doğru giden hava akımı ve üretilen girdapların şekli değiştiriliyordu. Yani aracın diğer bütün bölümlerinde üretilen yere basma gücü bu şekilde iyileştiriliyordu. Gelecek senelerde FIA, diğerlerinin rakipleri karşısında haksız kazanç sağlamasını engelleme amacıyla kurallarda değişiklik yaptı. 2014 kural değişiklikleri Fotoğraf: Giorgio Piola Esnek kanatları tamamen engellemenin tek bir yolu yoktu ancak 2014’te ön kanat kurallarında yapılan değişiklik işe yaradı. Artık kanada testin hangi bölümden ne kadar uygulanacağı büyük önem kazandı. Ferrari SF70H ve SFormula 16-H üstten kıyaslama Fotoğraf: Giorgio Piola Ön kanadın şekli ve yük profili 2017’de bir kez daha değiştirildi. Önceden düz kanatlar kullanılırken 2017’de ileriye doğru sivrilen kanat yapısına geçildi. Bu sayede ön kanadın buruna göre pozisyonu değişmiş oldu. Böylece ön kanadın en uç dış kısmı ile taban arasındaki mesafe de açılmış oldu. Valentino Rossi, Ferrari F2008 Fotoğraf: Ferrari Media Center Red Bull bu değişikliklere bir cevap bulmayı başardı. Bu dönemde Red Bull’un ön kanat kenarları diğerlerinden ayrışıyordu. Böylece bu bölümde üretilen girdapların şekli de değiştirilmiş oldu. Red Bull RB15 Fotoğraf: Giorgio Piola Sonunda 2019’da daha basit ön kanatlara geçilmesiyle esnek karoser çalışmaları şimdilik durdurulmuş gibi görünüyor. Ancak gelecekte yeni kurallar ile yeni fırsatların doğmayacağını şimdiden söylemek zor. Bu konu büyük öneme sahip olduğu için, takımlar hep esneyen parçalardan faydalanmaya çalışıyorlar.
tr.motorsport
En güncel Motorsporları haberleri için sosyal medyada TRmotosports’u takip edin.
facebook.com/TRmotosports
twitter.com/TRmotosports
instagram.com/trmotosports/
linkedin.com/company/trmotosports-com
